Γιάννης Τσαρούχης: Tο όνειρό μου είναι να είμαι κάτι άλλο. Παραπάνω από καλλιτέχνης

Home / LIFE / Γιάννης Τσαρούχης: Tο όνειρό μου είναι να είμαι κάτι άλλο. Παραπάνω από καλλιτέχνης
tsarouxis

Γιάννης Τσαρούχης: Εικονογράφηση μιας αυτοβιογραφίας. Δεύτερο Μέρος (1940-1989)

Σημ.: Το πρώτο μέρος, που αφορούσε τη δεκαετία 1910-1940 είχε παρουσιαστεί το 2013 και πάλι στο Μουσείο Μπενάκη.

Τι θα πει εικονογράφηση μιας αυτοβιογραφίας;

Γιατί ζωγράφιζε ναύτες ο Τσαρούχης; 

Έχει σημασία να γνωρίζουμε τη ζωή του καλλιτέχνη ή δε μας προσφέρει τίποτα στην κατανόηση του έργου του; Μήπως μάλιστα πολλές φορές αλλοιώνει την αντίληψη που έχουμε γι’ αυτόν; Μα νομίζω πως μας βοηθάει να  αταλάβουμε καλύτερα την πάλη ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι: αυτή που γίνεται στο κάτω κάτω μέσα σε κάθε άνθρωπο – μόνο που αυτοί οι καλλιτέχνες κατάφεραν να κάνουν τη μάχη τους τέχνη. Εμείς;

Η έκθεση που τρέχει αυτή τη στιγμή και ως 26 Φεβρουαρίου στο Μουσείο Μπενάκη (Κτίριο οδού Πειραιώς) αποτελεί ουσιαστικά μια εξιστόρηση της ζωγραφικής πορείας του Γιάννη Τσαρουχη μέσα από τη ζωή του: το περιβάλλον, τις επιρροές και τις συγκυρίες στις οποίες δημιούργησε το έργο του.

Είχαμε την τύχη να παρευρεθούμε στην ξενάγηση από την επιμελήτρια της έκθεσης και ανιψιά του ζωγράφου, Νίκη Γρυπάρη, η οποία μας μετέφερε με μοναδικό τρόπο τη ζωή, τον ψυχισμό και τις ανησυχίες του καλλιτέχνη στις διάφορες περιόδους της ζωής του και μας έδειξε πώς αυτά αποτυπώθηκαν στο έργο του.

Μάθαμε για την ιδιαίτερη σημασία που έχει το κεφάλι της μέδουσας για το έργο του ζωγράφου (μάλιστα ήταν τόσο σημαντικό για τη στροφή στην τέχνη του που πλέον είναι και το έμβλημα του Ιδρύματος Τσαρούχη). Ακόμα το πώς εμπνεύστηκε τα φτερά πεταλούδας από μια θρησκευτική παράσταση ή τα κοστούμια για τις Τρωάδες από τις μαυροφορεμένες γυναίκες και τις εργάτριες που έβλεπε στην καθημερινή μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς.

τσαρούχης

Σταθμοί ζωής

Από το αλβανικό μέτωπο ο Τσαρούχης πέρασε στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής στην Αθήνα, όπου ανέβαζε αυτοσχέδιες παραστάσεις (οντας και σκηνογράφος) με τους φίλους του στο σπίτι της Μαρίκας Κοτοπούλη και αργότερα στο Θέατρο Κατερίνας με θεατές τον Βεάκη και άλλους από τον κύκλο του θεάτρου.

Αργότερα, το 1950, θα μεταβεί στο Παρίσι όπου θα εκθέσει έργα του με σχετική επιτυχία και την επόμενη χρονιά στο Λονδίνο.

Το 1953 υπογράφει συμβόλαιο με τον Ιόλα για να εκθέσει στη Νέα Υόρκη, μια συμφωνία που τον σημάδεψε με την αποτυχία της και την προδοσία του συλλέκτη, ο οποίος ενώ του είχε υποσχεθεί να του κάνει έκθεση στη Νέα Υόρκη, έκανε την ίδια ημέρα έκθεση στον Χατζηκυριάκο-Γκίκα. Ο Τσαρούχης δεν ξανάκανε ποτέ συμβόλαιο με συλλέκτη ή γκαλερίστα μετά από αυτό.

Τη δεκαετία του ’50 το έργο του στιγματίζει η γνωριμία και η συνεργασία τη Μαρία Κάλλας για τη Μήδεια, μια πολύ σημαντική στιγμή της ζωής και του έργου του.

Στην Αθήνα απαθανάτισε επίσης το Καφενείο Νέον με μοναδικό τρόπο όπως και το Καφενείο Μαυροκέφαλου.

Το σκοτεινό και νευρικό Παρίσι μου έδωσε την απαραίτητη απόσταση για να δω το μεγαλείο ενός θέματος που εθεωρείτο ανάξιο λόγου και χυδαίο.  – Γ. Τσαρούχης

Καφενείο Παρθενών (λεπτομέρεια)

Ο Τσαρούχης έλεγε πως εμπνέεται από αυτό που βλέπει και επιδιώκει έναν “αντινατουραλιστικό ρεαλισμό”
Εδώ αναπαράσταση της θυσίας της Ιφιγένειας με σύγχρονα κοστούμια:

τσαρούχης

Έχει δοκιμάσει πολλές τεχνοτροπίες και αναπάντεχα αντικείμενα όπως ένα παλιό ρολόι στο οποίο έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση οι 4 εποχές και τον απασχολούσε πολύ το φόντο στους πίνακές του.

ζωγραφική τσαρούχη
Το πορτρέτο αυτό είναι ζωγραφισμένο όλο με ένα χρώμα.

Δε δίσταζε να χρησιμοποιήσει ως καμβά ακόμα και τοίχους ή πόρτες ενώ τον γοήτευαν ιδιαίτερα οι παραδοσιακές στολές:

τσαρούχης

Οι ναύτες και οι Εσατζήδες, το ζεϊμπέκικο, έχουν ξεχωριστή θέση στο έργο του, μάλιστα ο ίδιος γράφει πως συχνά πήγαινε στο Πέραμα, σε μέρη όπου σύχναζαν ναύτες για να μπορέσει να αποτυπώσει καλύτερα την κίνηση του χορού στην πιο αυθεντική της μορφή.

τσαρούχης ζεϊμπέκικο

Οι μεγάλες βεντέτες, οι μεγάλες φίρμες  με απωθούν γιατί νομίζουν ότι η τέχνη είναι μια θεατρική παράσταση και όσο περισσότερη φασαρία κάνεις, τόσο περισσότερο επιτυχία θα έχεις.  Επηρεάζομαι πάντα από τους ανθρώπους που κάνουν κάτι ουσιαστικό- μικρό ή μεγάλο- γιατί πρέπει κανείς να τη δει ουσιαστικά και όχι μόνο με επίδειξη… – Γ. Τσαρούχης

 

Μια ξεχωριστή έκθεση για το έργο του μεγάλου ζωγράφου που έγινε ακόμα πιο ιδιαίτερη χάρη στην ξενάγηση της κ. Νίκης Γρυπάρη που έριξε φως σε πτυχές και ιστορίες που δεν θα γνωρίζαμε αλλιώς.

Σας συστήνω ανεπιφύλακτα να την επισκεφθείτε και κυρίως αν μπορείτε να παρευρεθείτε σε κάποια από τις ξεναγήσεις που πραγματικά βοηθούν πάρα πολύ στην κατανόηση του έργου του καλλιτέχνη! Υπάρχουν άλλες 3 ξεναγήσεις από διαφορετικούς γνώστες του έργου του ζωγράφου:

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΞΕΝΑΓΗΣΕΩΝ:

Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2017, 15:00 – 16:00 – Ξενάγηση από τον Χρήστο Μποκόρο
Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2017, 15:00 – 16:00 – Ξενάγηση από τoν Γιώργο Βέλτσο
Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2017, 15:00 – 16:00 – Ξενάγηση από τον ζωγράφο Σπύρο Κουρσάρη

What do you think?

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.